မိုးဦးက်မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေဝဒနာေတြ

မိးရိပ္ေလရိပ္ဆင္လို႔ မိုးစက္ကေလးေတြ တဖြဲဖြဲက်လာၿပီ ဆိုမွျဖင့္ တေႏြလံုး ညည္းညဴခဲ့ရတဲ့ အပူဒဏ္ေတြ၊ ေနေရာင္ျခည္ေတြ ေလ်ာ့ပါးေခ်ေရာ့မယ္ ဆိုၿပီး စိတ္သက္သာရာ ရၾကတာ ဓမၼတာပါ။ အပူေလ်ာ့ပါးတာ တခုေၾကာင့္ကိုပဲ မိုးက စိတ္ကို ၾကည္လင္ေစ တယ္ မဟုတ္လာဒါေပမယ့္လည္း သဘာဝတရား ဆိုတာက ငယ္စဥ္ဘဝ သမဝါယမ ဆိုင္မွာ ဆပ္ျပာတတံုး လိုခ်င္ရင္ အပ္ခ်ည္လံုး အေဆြးပါ တြဲယူရ သလိုမ်ိဳး အဆိုးေလး ကလည္း ပါလာတာ ေပါ့။

မိုးမိတာ၊ လမ္းေတြ ေရျမဳပ္တာကအစ သြားလာ လုပ္ကိုင္ရာမွာ ခက္ခဲတာမ်ိဳးေတြ ေတြ ့ႀကံဳရင္ဆိုင္ လာရတာ သာမက၊ က်န္းမာေရးမွာလည္း ဆိုးက်ိဳးေလးေတြ လက္ေဆာင္ ေပးတတ္ပါတယ္။မိုးဦးက်ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ အာဂႏၲဳ ေရာဂါမ်ိဳးစံုပါ မုတ္သံုေလနဲ႔အတူ သယ္ေဆာင္လာခဲ့ တာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ မိုးရာသီ ဆိုတာကလည္း အိမ္ထဲက အင္းဆက္ေပါင္းစံု၊ ဘက္တီးရီးယားနဲ႔ မိႈလို ေရာဂါပိုးစံု ေပါက္ဖြားဖို႔ အေျခအေနေကာင္းတခု ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ လည္း ေရာဂါေပါင္းစံု ကူးစက္ျပန္႔ပြားဖို႔ အေနအထားကို ေရာက္ရတာပါပဲ။ လူတိုင္းသတိျပဳ ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ လိုတာကိုေတာ့ သိၾကမွာပါ။မိုးဦးက်မွာ ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားရတဲ့သူေတြကိုၾကည့္ရင္ အသက္အရြယ္မေရြးဘဲ မဟုတ္ပါလား။ တတ္ႏိုင္သမွ် ေနထိုင္ စားေသာက္ မႈ ဆင္ျခင္ရင္ေတာ့ ေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။ မိုးဦးက်မွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါေတြကို ၾကည့္ရင္..

ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးနဲ႔ ဗိုင္းရပ္စ္ အဖ်ား
ဒါကေတာ့ မိုးဦးက်မွာ ေတြ႔ရအမ်ားဆံုးနဲ႔ လူတိုင္းအနည္းနဲ႔အမ်ားဆိုသလို ခံစားရတဲ့ ေဝဒနာပါပဲ။ လူေတြမွာ ပူအိုက္စြတ္စိုတဲ့ ရာသီ ဥတုကို ထိေတြ႔ရာကေန ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုး ျဖစ္လာၾကလို႔ ပါပဲ။ ရာသီေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆိုးကေန ေနာက္ဆက္ တြဲ ဗိုင္းရပ္စ္ဖ်ား ကိုပါ သယ္ေဆာင္လာပါေတာ့တယ္။ မိုးေရစိုလိုက္၊ အေသအခ်ာ ေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ မလုပ္ဘဲ ေနလိုက္ ဆိုတဲ့ အမူအက်င့္ေတြက အေအးမိ ႏွာေစးျခင္းကို ဖိတ္ေခၚလာခဲ့တာေပါ့။
အဲဒီလို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔ ရႏိုင္တာေလးေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။
• ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ အဝတ္ေတြ ဝတ္ဆင္တာ၊ စိုေနရင္ အၾကာႀကီးမထားဘဲ အဝတ္ေျခာက္နဲ႔ လဲလွယ္ေပးတာ၊
• ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုး လကၡဏာရွိေနသူနဲ႔ ထိေတြ႔ မိၿပီးတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ လက္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာတာ၊ (ဘယ္အခ်ိန္မဆို လက္ေဆးတာကေတာ့ အေကာင္းဆံုး ႀကိဳတင္ကာကြယ္ နည္းပါ)
• ခ်ဥ္တဲ့ သစ္သီးဝလံေတြ စားေပးတာကလည္း ကိုယ္ခံအားကို ျမႇင့္တင္ေပးၿပီး အေအးမိတဲ့ ေဝဒနာမ်ိဳးကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး
မိုးဦးနဲ႔ မိုးတြင္းမွာ အၿမဲ ရင္ထိတ္ ေနရတာက ဒီေရာဂါ ပါပဲ။ ေရဝပ္တာ၊ ေရစီးေရလာ မေကာင္းတာေတြနဲ႔ ခ်ံဳေတြ ထူထပ္လာရာက ျခင္ေတြ ေပါက္ပြားၿပီး ေန႔လယ္ပိုင္းကိုက္တဲ့ ျခင္ေတြကေန ကူးစက္ ျပန္႔ပြားေစတာပါ။ သာမန္ ဖ်ားနာသေလာက္နဲ႔ သက္သာႏိုင္ သလို၊ အသက္အႏၲရာယ္လည္း ရွိႏိုင္တာမို႔ အထူးဂ႐ုျပဳ ၾကရပါတယ္။
ဖ်ားတာ၊ အနီအစက္ ကေလးေတြ ေပၚလာတာ၊ ေကာ္ဖီေရာင္ေတြ အန္တာ၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အလိုအေလ်ာက္ ေသြးယိုစိမ့္တာ စတဲ့ လကၡဏာေတြကေန ေသြးလန္႔တဲ့ ေရွာ့ခ္ အထိ ျဖစ္ၿပီး အသက္ဆံုး႐ံႈး ႏိုင္တာပါ။ အေသးစိတ္ကို ေနာက္မွ တင္ျပပါမယ္။ အေရးႀကီးတာက ေန႔လယ္ေန႔ခင္းမွာလည္း ျခင္ကိုက္ မခံရေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ဖို႔၊ ျခင္မေပါက္ပြားေအာင္ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရး၊ ေရ မဝပ္ေရး၊ သိုေလွာင္ထားတဲ့ ေရေတြကို အနည္း ဆံုး ၂ ရက္ကို တႀကိမ္ေလာက္ မွန္မွန္ လဲလွယ္ေပးဖို႔ ေတြကို တခုတ္တရ လုပ္ ေဆာင္ၾကရမွာပါ။
ငွက္ဖ်ား
ျခင္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဒီအဖ်ားကလည္း မိုးတြင္းမွာ ပိုျဖစ္လာတာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားကေတာ့ ညဘက္ ကိုက္တဲ့ျခင္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာမို႔ ညဘက္မွာလည္း ျခင္အကိုက္ မခံရေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ရမွာပါပဲ။ ငွက္ဖ်ားက အားသာခ်က္အျဖစ္ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ ေသာက္ရင္ အမွန္တကယ္ ေပ်ာက္ကင္းတဲ့ ေရာဂါမို႔ “ခ်မ္းတုန္ဖ်ား” လိုမ်ိဳး ဖ်ားၿပီဆိုတာနဲ႔ ေသြးစစ္ၿပီး ေဆးကုသမႈ ခံယူႏိုင္ရင္ စိုးရိမ္ စရာ မရွိလွပါဘူး။
တျခား အဖ်ားေရာဂါ တခ်ိဳ႕
ေန႔လယ္ကိုက္တဲ့ ျခင္ေၾကာင့္ပဲျဖစ္ၿပီး အဆစ္အျမစ္ေတြ ကိုက္ခဲနာက်င္ၿပီး ကိုယ္ေပၚမွာ အင္ျပင္ေတြလို ေပၚလာတတ္တဲ့ အဖ်ား (Chikungunya) လိုမ်ိဳးေတြလည္း မိုးဥတုမွာ ျဖစ္လာတတ္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျခင္ကိုက္မခံရဖို႔ သိပ္ အေရးႀကီးတာပါ။
ဒဏ္ရာေတြ၊ အနာေတြကို ဝင္ေရာက္တတ္တဲ့ ေရာဂါပိုးကတဆင့္ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ (Leptospirosis) လို ေရာဂါ အတြက္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္ေအာင္ ဒဏ္ရာ၊ အနာေတြကို လမ္းေပၚက ညစ္ေထးတဲ့ ေရေတြ မဝင္ေအာင္ ကာကြယ္ ထားဖို႔ လိုအပ္ျပန္ပါတယ္။
ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာနဲ ့သန္ေကာင္ေရာဂါမ်ား
မသန္႔ရွင္းတဲ့ အစားအစာနဲ႔ ေရေတြကေန ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ ပါပဲ။ မိုးဦးက်မွာ မသန္႔ရွင္းတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနေတြ ေၾကာင့္ ေပါက္ပြားမႈ မ်ားလာတဲ့ ယင္ေကာင္ေတြက တဆင့္ ေပါေပါမ်ားမ်ား ရတတ္တဲ့ ရာသီစာ အမွည့္လြန္ သစ္သီးေတြ၊ အသုပ္စံု ေတြ၊ အညႇီနံ႔ရွိတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ ကေန ေရာါပိုး ကူးစက္ေစတာပါ။
ဝမ္းအရည္ေတြ သြားတာ၊ ေအာ့အန္တာေတြ ျဖစ္ေစၿပီး ဂ႐ုတစိုက္ မကုသရင္ ခႏၶာကိုယ္မွာ ေရဓာတ္ ေျခာက္ခန္းၿပီး အသက္ေသ ေစ ပါတယ္။ သန္ေကာင္စြဲ ေရာဂါဆိုတာလည္း မသန္႔ရွင္းတဲ့ လက္ကေန ကူးစက္တာ၊ ဖိနပ္မပါတဲ့ ေျခေထာက္ေတြနဲ႔ ရႊံ႕ထဲ ေရထဲ သြားတာေတြကေန ရရွိတတ္တာမ်ိဳး ဆိုေတာ့ မိုးအခါမွာ ပိုအျဖစ္ မ်ားတတ္တာပါပဲ။ ဝမ္းပ်က္တာ၊ ဗိုက္ေအာင့္ ဗိုက္နာတာေတြက ေရာဂါ လကၡဏာေတြေပါ့။ ကာကြယ္လို႔ ရသလို အစြမ္းထက္တဲ့ ေဆးေတြလည္း ေပၚေနၿပီမို႔ ကုသဖို႔ေတာ့ လြယ္ပါတယ္။
အသည္းေရာင္ အသားဝါ (ေအ) ေရာဂါ
ဒါကလည္း မုတ္သံုကာလမွာ အေတြ႔ရမ်ားၿပီး မသန္႔ရွင္းတဲ့ အစာေတြ၊ ေရေတြကေန ကူးစက္တာပါပဲ။ ဖ်ားမယ္၊ အဆစ္အျမစ္ေတြ ကိုက္မယ္၊ ေအာ့အန္မယ္ ဆိုတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သိပ္ၿပီး ဒုကၡေပးတတ္တာ မဟုတ္ေပမယ့္ ေပါ့ဆလို႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူး ဆို တာ သိထားေစခ်င္ပါတယ္။
အေရျပားေရာဂါမ်ား
မုတ္သံုရာသီက အေရျပားေရာဂါနဲ႔ဆက္စပ္မႈ အမ်ားဆံုးလို႔ ဆိုရမလိုပါပဲ။ အေရျပားမွာ ပူအိုက္စြတ္စိုမႈကေန ေရာဂါပိုးေပါင္းမ်ားစြာ ေမြးဖြားလာေစ တာပါ။ ႏွင္းခူလို ေရာဂါက ထႂကြလာတတ္သလို သဲဝဲ၊ ေရဝဲေရာဂါနဲ႔ တျခား ယားနာေတြလည္း ျဖစ္ပြားေစပါတယ္။
အထက္မွာ အၾကမ္းဖ်င္း ေဖာ္ျပခဲ့တာေလးေတြ ၾကည့္ရင္ မိုးဦးက် ရာသီဆိုတာ ေအးခ်မ္းစိုစြတ္မႈနဲ႔အတူ ေရာဂါဘယေတြ သယ္ေဆာင္ လာတတ္တဲ့ ရာသီဆိုတာ ျမင္သာမွာပါ။ အဲဒီေတာ့လည္း ကာကြယ္လို႔ရမယ့္ အတိုင္းအတာကို ကာကြယ္ဖို႔ ကေတာ့ ကိုယ့္တာဝန္လို႔ ခံယူထားသင့္ၾကပါတယ္။ တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရးေတြကို ပံုမွန္လုပ္႐ံုနဲ႔ကိုပဲ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကာကြယ္ၿပီး ျဖစ္မွာပါ။
ကိုယ့္အိမ္ကို သန္႔ရွင္း ေျခာက္ေသြ႔ေနေအာင္ ထားပါ။ ေန႔ေရာညပါ ျခင္ကိုက္မခံရဖို႔ အထူးဂ႐ုစိုက္ပါ။ မသန္႔ရွင္းတဲ့၊ အေသအခ်ာ ခ်က္ျပဳတ္ မထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ သန္႔ရွင္းေျခာက္ေသြ႔တဲ့ အဝတ္ေတြသာ ဝတ္ပါ။ ေရသန္႔ ဒါမွမဟုတ္ က်ိဳခ်က္ထားတဲ့ေရကိုသာ ေသာက္ပါ။ အိမ္ပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ထားပါ။
ဒီလို ကာကြယ္ထားရင္းနဲ႔မွ ေရာဂါဘယ တခုခု ခံစားရၿပီ ဆိုရင္ျဖင့္ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ ေဆးခန္းမွာ ျပသၿပီး ကုသမႈ ခံယူတာ က စိတ္အခ်ရဆံုး ျဖစ္မွာပါ။
မိုးဦးက်ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါ အမ်ားစုက ဂ႐ုတစိုက္ ကုသရင္ ရက္အနည္းငယ္နဲ႔ သက္သာေပ်ာက္ကင္း ပါတယ္။ ကိုယ့္ဘက္က အပန္းမႀကီး ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို မလုပ္မိလို႔ ေဆးခန္းေရာက္၊ ေဆး႐ံုေရာက္ ျဖစ္ၾကၿပီ ဆိုရင္ ေရာဂါေတာ့ သက္ သာ ေပမယ့္ ေဆးကုသစရိတ္ကေတာ့ သက္သာမွာ မဟုတ္တာ ထပ္ေလာင္း သတိျပဳေစခ်င္ၾကပါရဲ႕။ ။
ေဒါက္တာသက္ဦး